PROFESYONEL ÜYELİK, YETKİN KİŞİ ADAYLIĞI İÇİN UZMANLIK ALANLARININ BELİRLENMESİNDE DİKKAT EDİLECEK KONULAR
Profesyonel Üyelik için gerekli olan uzmanlık alanının belirlenmesi, adayın hangi konuda veya konularda “Yetkin” olduğunu gösterir. Yetkinlik; bir görevi, beceriyi veya rolü etkin ve verimli bir şekilde yerine getirme veya yerine getirme yeteneğini ifade eder. İstenen sonuçları elde etmek için gerekli bilgi, beceri, deneyim ve yeteneğe sahip olmayı kapsar. Yetkinlik sadece teorik bilgi değil, aynı zamanda bu bilgiyi gerçek dünyadaki durumlarda kullanma becerisidir.
Kişi yetkin olduğu uzmanlık alanına karar verirken, konusu ile ilgili aldığı lisans ve lisans sonrası eğitimler ile sektörel veya mesleki sivil toplum kuruluşlarına üyelik ve bu kuruluşlara özgü kurallara ve/veya standartlara uyum gibi kazanımlarını dikkate almalıdır. Sadece eğitimin yeterli olmayacağı, bilginin saha/endüstri tecrübesi ile de desteklenmesinin gerektiği de unutulmamalıdır.
Bunların yanı sıra ve belki de en belirsiz olan konu ise uzmanlığın beyan esasına dayalı sistemlerde söz konusu olan öz değerlendirme ile kişinin kendi yetkinlik alanına/alanlarına kendisinin karar vermesidir. Adaylar, genellikle kendi becerilerini ve başarılarını abartma eğilimi gösterebildikleri gibi, zaman zaman da sahip oldukları yetkinlikleri küçümseyerek kendilerini yetersiz olarak değerlendirebilmektedirler.
Adayların yetkin oldukları alan veya alanları belirlerken aşağıdaki hususları da dikkate almaları önerilir;
- Yedi yıllık güncel deneyim zorunludur ve bu sürenin madencilik endüstrisinde saha deneyimini de içermesi beklenir. Bazı durumlarda bu koşulu sağlamak için asgari yedi yıllık süre yeterli olmayabilir.
- Endüstri deneyiminin niteliği önemlidir.
- Yetkin Kişi, kayda değer bir endüstri deneyimi ile uzmanlık alanıyla ilgili hem geniş bir bakış açısına hem de gerek ulusal gerekse uluslararası en iyi uygulamaları takip edip bunları tatbik edebilecek seviyede deneyim derinliğine sahip olmalıdır.
- Yetkin Kişi, maden değer zincirini bütünsel olarak değerlendirebilmeli, uzmanlık alanıyla ilişkili potansiyel riskleri ve değer zincirine etkilerini görebilmelidir.
- Yetkin Kişi endüstri deneyimi sürecinde, alınan kararların ve yapılan çalışmaların sonuçlarını görecek, yapılan hatalardan ders alarak, öğrenecek bir süre kadar çalışmış olmalıdır.
- Yetkinlik gelişimi için işyerinde öğrenme esastır.
- Yetkin Kişi, bir uzmanla usta/çırak ilişkisi içerisinde daha iyi öğrenecektir.
- Yetkin Kişi, mesleki hizmetleri süresince sürekli mesleki gelişim (SMG) hedefiyle öğrenmeye devam ederek, mesleki derinlik ve deneyimlerini artırmalıdır.
- Yetkin Kişi, uzman değerlendirmelerini dikkate almalı/talep etmeli ve başkalarının yetkinlik gelişimine de katkıda bulunmalıdır.